alexmandis - ΠΙΝΔΑΡΟΣ - Ολυμπιόνικοι, Πυθιόνικοι

ΠΙΝΔΑΡΟΣ

ΟΛΥΜΠΙΟΝΙΚΟΙ
ΠΥΘΙΟΝΙΚΟΙ

Ο ΒΙΟΣ ΤΟΥ ΠΙΝΔΑΡΟΥ

Ο Πίνδαρος γεννήθηκε στις Κυνός Κεφαλές, ένα χωριό της Θήβας, κατά τα Πύθια του 522 π.Χ. Γιος του Δαΐφαντου και της Κλεοδίκης, ανήκε στην αριστοκρατική οικογένεια. Παντρεύτηκε τη Μεγάκλεια, την κόρη του Λυσίθεου και απόχτησε έναν γιο, τον Δαΐφαντο και δυο κόρες, την Πρωτομάχη και την Εύμητη.
Από τη νεανική του ήδη ηλικία έγινε γνωστός ως ποιητής στους αριστοκρατικούς κύκλους αρχικά της Θήβας, της Θεσσαλίας και της Αίγινας και κατόπιν της Σικελίας και, τελικά, ολόκληρης της Ελλάδας. Έγραψε 17 βιβλία : ύμνους, παιάνες, διθυράμβους και προσόδια ۠ τέσσερα από αυτά είναι τα εξής : Ολυμπιονίκες, Πυθιονίκες, Ισθμιονίκες και Νεμεονίκες.
Το 476 πηγαίνει στη Σικελία όπου θα αναπτύξει τις σχέσεις του με τα εκεί αριστοκρατικά γένη. Στο πνεύμα της πανελλήνιας ενότητας των αγώνων που ο ίδιος εξύμνησε, επαίνεσε το πολίτευμα διαφόρων πόλεων, είτε αριστοκρατικό είτε τυραννικό, είτε δημοκρατικό, πράγμα που κατά καιρούς του προκάλεσε σοβαρά προβλήματα. Έζησε στα χρόνια του Αισχύλου και γνωρίστηκε μαζί του. Πέθανε στο Άργος γύρω στο 438 π.Χ., όταν οι Περσικοί πόλεμοι ήταν στην κορύφωσή τους.
Η παράδοση αναφέρει ότι, όταν κάποτε οι Σπαρτιάτες πυρπόλησαν τη Βοιωτία και τη Θήβα, άφησαν μόνο το σπίτι του μουσουργού, επειδή είδαν γραμμένο αυτόν το στίχο : ¨ Μην καίτε το σπίτι του Πινδάρου, του μουσουργού ¨. Αυτό ακριβώς στη συνέχεια έκανε και ο Αλέξανδρος ۠ γιατί και αυτός, όταν πυρπόλησε τη Θήβα, μόνον εκείνον σεβάστηκε. Επειδή οι Αθηναίοι είχαν εχθρικές σχέσεις με τους Θηβαίους και επειδή ο Πίνδαρος είπε στα ποιήματά του « Ω λαμπρή και μεγαλόπρεπη Αθήνα », τον τιμώρησαν οι Θηβαίοι με χρηματικό πρόστιμο, το οποίο το πλήρωσαν γι` αυτόν οι Αθηναίοι.

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Τα Ολύμπια είναι αγώνας προς τιμήν του Δία, τα Πύθια αγώνας προς τιμήν του Απόλλωνα, τα Νέμεα αγώνας κι αυτός για το Δία και τα Ίσθμια αγώνας για τον Ποσειδώνα.
Το έπαθλο στους αγώνες δεν ήταν χρηματικό, αλλά μόνο ηθικό, συμβολιζόμενο στους Ολυμπιακούς αγώνες από ένα στεφάνι αγριελιάς, στα Πύθια δάφνης, στα Ίσθμια ξερού σέλινου και στα Νέμεα χλωρού σέλινου.
Η βασικότερη διάταξη της επινίκιας ωδής είναι τριμερής : ξεκινά με αναφορά στο παρόν και τη νίκη, μεσολαβεί η ανάπτυξη ενός ιστορικού – μυθικού επεισοδίου στο κέντρο, και η ωδή κλείνει με επιστροφή πάλι στο παρόν. Ο μύθος, συνήθως, τελειώνει με ένα ηθικό δίδαγμα, το οποίο ( με τη σειρά του ) δίνει την αφορμή για ένα απότομο πέρασμα και πάλι στο παρόν. Η νίκη είναι ένα εφήμερο γεγονός, το οποίο η ποίηση καλείται να το αποθανατίσει και να το υψώσει σε διαχρονικό μεγαλείο. Ένα άλλο στοιχείο που συναπαρτίζει το υλικό του επίνικου είναι η αυτοεξύμνηση της ποιητικής τέχνης του ποιητή. Κάθε αρχαιοελληνική ποιητική δραστηριότητα δε μπορούσε να μείνει ανεπηρέαστη από τον Όμηρο.
Από νωρίς η χορική ποίηση θεωρήθηκε ξεπερασμένη και αρχαιοπρεπής και σύντομα αντικαταστάθηκε στις προτιμήσεις του κοινού από το δράμα. Έτσι, η πινδαρική ποίηση κατέστη ένα μουσειακό δυσνόητο ανάγνωσμα. Οι Ολυμπιακοί αγώνες ξεκίνησαν το 776 π.Χ., τα Πύθια από το 582, τα Ίσθμια από το 581 και τα Νέμεα από το 533 π.Χ.

ΟΛΥΜΠΙΟΝΙΚΟΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Οι Ολυμπιακοί αγώνες ήταν η περιφανέστερη και η αρχαιότερη θρησκευτική – αθλητική εκδήλωση των αρχαίων Ελλήνων. Τελούνταν κάθε 4 χρόνια στην Ολυμπία προς τιμήν του Ολύμπιου Δία. Οι αγώνες αρχικά διαρκούσαν μία μόνο ημέρα ως το 472 π.Χ., οπότε αυξήθηκαν σε τρεις, και από το 468 σε πέντε.
Αρχικό βασικό αγώνισμα ήταν ο δρόμος μήκος ενός σταδίου ( δηλ. 185μ. ), το οποίο και πραγματοποιήθηκε ( μόνο του ) κατά την 1η Ολυμπιάδα του 776 π.Χ. Το 724 προστέθηκε ο δίαυλος, κατά τον οποίο οι αθλητές έτρεχαν από το ένα άκρο του σταδίου στο άλλο, έστριβαν στον εκεί καμπτήρα και επέστρεφαν στην εκκίνηση. Το 720 προστέθηκε ο δρόμος αντοχής μήκους 4,5χλμ. Το 708 προστέθηκε το πένταθλο και η πάλη, και το 688 η πυγμαχία. Το 680 προστέθηκε και η αρματοδρομία, και το 648 η ιπποδρομία. Από το 396 εισήχθη το περίεργο αγώνισμα και των σαλπιγκτών, κατά το οποίο στεφόταν νικητής όποιου το σάλπισμα ή η φωνή ακουγόταν πιο μακριά.
Στους αγώνες μετείχαν μόνο ελεύθεροι Έλληνες πολίτες. Οι δούλοι μπορούσαν μόνο να παρακολουθήσουν τους αγώνες. Αντίθετα, η παρακολούθηση των αγώνων απαγορευόταν στις γυναίκες αυστηρά και η τιμωρία ήταν ο θάνατος με ρίψη από το Τυπαίο όρος, μεταξύ Σκυλλούντα και Ολυμπίας. Μόνη γυναίκα που είχε το προνόμιο παρακολούθησης ( των αγώνων ), καθισμένη πάνω σε λευκό βωμό, ήταν η ιέρεια της Δήμητρας Χαμύνη. Τους αγώνες έκριναν οι Ελλανοδίκες, ντυμένοι με πορφύρα και στεφανωμένοι με δάφνη. Επιτηρούσαν και την προετοιμασία των αθλητών 30 μέρες πριν τους αγώνες και έκριναν ποιοι έπρεπε να συμμετάσχουν σε αυτούς.
Η πρώτη μέρα των αγώνων ήταν αφιερωμένη στους θεούς. Τελούσαν εκατόμβη, θυσία δηλ. 100 βοδιών, προς τιμήν του Δία, ενώ γίνονταν θυσίες και προς τους υπόλοιπους θεούς, και ορκίζονταν οι Ελλανοδίκες, οι προπονητές και οι αθλητές ότι δεν επρόκειτο να διαπράξουν οποιαδήποτε παρανομία κατά τη διάρκεια των αγώνων. Επίσης, οι αθλητές ορκίζονταν ότι ήταν Έλληνες, ελεύθεροι και με πολιτικά δικαιώματα. Ιστορικοί ιδρυτές των αγώνων θεωρούνται ο Σπαρτιάτης Λυκούργος και ο Ηλείος Ίφιτος.

ΣΤΟΝ ΙΕΡΩΝΑ ΤΟΝ ΣΥΡΑΚΟΥΣΙΟ,
ΝΙΚΗΤΗ ΣΤΗΝ ΙΠΠΟΔΡΟΜΙΑ

Το πιο πολύτιμο είναι το νερό, ύστερα το χρυσάφι, που τόσο ξεχωρίζει από τον περήφανο πλούτο.
Όποιος κακολογεί, κέρδος συχνά δεν έχει.
Όποιος ελπίζει πως οι πράξεις του μένουν κρυφές απ` το θεό, γελιέται.

ΠΥΘΙΟΝΙΚΟΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Τα Πύθια ήταν η δεύτερη μεγάλη πανελλήνια γιορτή μετά τα Ολύμπια ۠ θεωρούνται μάλιστα η ιωνική απάντηση στους δωρικής προέλευσης Ολυμπιακούς αγώνες. Η ίδρυσή τους αποδιδόταν στον ίδιο τον Απόλλωνα, ως ανάμνηση της νίκης του κατά του δράκοντα Πύθωνα.
Αρχικά τα Πύθια ήταν μόνο τυπικός μουσικός αγώνας, όπου εψάλλετο ύμνοι προς τιμήν του θεού με τη συνοδεία κιθάρας. Τελούνταν μάλιστα κάθε 8 χρόνια, σε ανάμνηση της οκταετούς εξορίας του Απόλλωνα στους Δελφούς. Τότε πλέον τα Πύθια διαρκούσαν 15 μέρες, αφού στους μουσικούς αγώνες προστέθηκαν γυμνικοί και ιππικοί, κατά το πρότυπο των Ολυμπιάδων. Κατά τη δεύτερη, μετά την αναμόρφωση, Πυθιάδα εισήχθη και το αγώνισμα της αρματοδρομίας. Με την αναμόρφωση αυτή των Πυθίων φαίνεται ότι το χρηματικό έπαθλο αντικαταστάθηκε από στεφάνι δάφνης. Ο Πυθιονίκης τιμάται εξίσου με τον Ολυμπιονίκη.
Πριν από τα Πύθια προκηρυσσόταν εκεχειρία όπως και πριν από τους Ολυμπιακούς αγώνες. Τη διαιτησία και την επίβλεψη των αγώνων την είχαν οι ιερομνήμονες, οι οποίοι φρόντιζαν για την καλή κατάσταση των δρόμων που οδηγούσαν στους Δελφούς, κατέγραφαν αυτούς που θα συμμετείχαν στα διάφορα αγωνίσματα, φρόντιζαν για την τάξη και την ομαλή τέλεση των αγώνων και έβγαζαν τους νικητές. Η διαφορά των Πυθίων από τους υπόλοιπους πανελλήνιους αγώνες ήταν ότι περιλάμβαναν και μουσικό αγώνα ( κιθαρωδία ). Μαζί με τα μουσικά αγωνίσματα υπήρχαν και ποιητικά, ενώ ο Πλίνιος αναφέρει και αγώνες ζωγραφικής.
Οι αγώνες άρχιζαν με θυσία, την οποία ακολουθούσε πομπή των επίσημων αντιπροσωπειών των πόλεων προς το ναό του θεού ۠ τιμητική θέση κατείχε η αθηναϊκή αντιπροσωπεία.
Τα Πύθια σταμάτησαν να τελούνται μαζί με τους Ολυμπιακούς στα τέλη του 4ου αι. π.Χ.

ΣΤΟΝ ΙΕΡΩΝΑ ΤΟΝ ΑΤΝΑΙΟ,
ΝΙΚΗΤΗ ΣΤΗΝ ΑΡΜΑΤΟΔΡΟΜΙΑ

Να μην αφήνεις τα ωραία έργα,
κάλλιο να σε φθονούν
παρά να σε λυπούνται.-