alexmandis - ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ - Ηθικά Μεγάλα

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ

ΜΕΓΑΛΑ ΗΘΙΚΑ – ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ

ΗΘΙΚΑ ΜΕΓΑΛΑ

ΚΕΙΜΕΝΟ

Το να είναι κανείς σπουδαίος σημαίνει να έχει αρετές. Μερικά αγαθά είναι σκοπός, άλλα δεν είναι. Για παράδειγμα, η υγεία είναι σκοπός, αλλά τα μέσα για να φτάσουμε σ` αυτήν δεν είναι σκοπός. Ο σκοπός είναι πάντοτε καλύτερος ۠ καλύτερο αγαθό είναι εκείνο για χάρη του οποίου υπάρχουν τα υπόλοιπα. Άλλα αγαθά βρίσκονται στην ψυχή, π.χ. οι αρετές ۠ άλλα βρίσκονται στο σώμα, π.χ. η υγεία, η ομορφιά ۠ και άλλα έξω από εμάς, π.χ. ο πλούτος, τα αξιώματα, η τιμή. Από αυτά, καλύτερα είναι της ψυχής. Τα αγαθά πάλι της ψυχής διαιρούνται σε τρία : φρόνηση, αρετή και ηδονή.
Υποστηρίζουμε πως η ευζωία και η ευτυχία δεν είναι παρά η ευδαιμονία. Το να υπάρχει ευτυχία σημαίνει ευζωία και ευζωία σημαίνει να ζει κανείς σύμφωνα με τις αρετές. Αυτός, λοιπόν, είναι ο σκοπός, και η ευδαιμονία είναι το άριστο αγαθό. Επίσης, η ευδαιμονία είναι και ενέργεια ۠ όπου δεν υπάρχει ορμή, δεν υπάρχει και ενέργεια.
Η ηθική αρετή φθείρεται από την έλλειψη και την υπερβολή. Για παράδειγμα, αν καταναλώσουμε υπερβολική ποσότητα τροφής ή ποτού, βλάπτουμε την υγεία, αν πάρουμε ελλιπή ποσότητα πάλι τη βλάπτουμε, με τη σωστή ποσότητα, όμως, προφυλάσσουμε τη δύναμη και την υγεία. Το ίδιο ισχύει και για τις υπόλοιπες αρετές. Ακόμη, η αρετή έχει σχέση με τις ηδονές και τις λύπες, γιατί δεν είναι δυνατό να φτάσουμε στην αρετή ή στην κακία χωρίς τη λύπη και την ηδονή. Από το έθος προέρχεται το ήθος, γι` αυτό και η αρετή ονομάζεται ηθική, επειδή αποκτιέται με τον εθισμό, τη συνήθεια.
Η γνώση είναι διττή : η μια όψη της είναι η κατοχή της γνώσης, η άλλη είναι η εφαρμογή της γνώσης. Ακρατής, λοιπόν, είναι όποιος κατέχει τη γνώση των καλών, αλλά δεν ενεργεί με γνώση ۠ όταν, λοιπόν, δεν ενεργεί με γνώση, δεν είναι παράδοξο που κάνει το κακό, παρά το ότι κατέχει τη γνώση. Υπό το κράτος του πάθους αποδυναμώνεται η λογική του ακρατή ανθρώπου ۠ όταν περάσει το πάθος, όπως στο μεθύσι, ξαναγίνεται ο εαυτός του. Ο ακρατής παρακούει τον ορθό λόγο. Ενεργούμε σύμφωνα με τον ορθό λόγο, όταν το άλογο μέρος της ψυχής δεν εμποδίζει το λογικό να προχωρήσει στην ενέργεια. Τότε η πράξη είναι σύμφωνη με τον ορθό λόγο.

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ

ΚΕΙΜΕΝΟ

Η πόλη είναι σύνολο οικιών, γης και περιουσίας που εξασφαλίζει αυτάρκεια για την επίτευξη της ευημερίας. Αν οι κάτοικοι αδυνατούν να το επιτύχουν αυτό, διαλύεται και η κοινωνία. Άλλωστε, για το λόγο αυτόν ενώνονται. Από αυτό γίνεται φανερό ότι η οικονομική είναι προγενέστερη της πολιτικής.
Από τις φροντίδες για την περιουσία έχουν προτεραιότητα αυτές που είναι φυσικές ۠ από αυτές το προβάδισμα ανήκει στη γεωργία, ενώ όσες εξάγουν πλούτο από τη γη, όπως η μεταλλουργία και κάθε άλλη παρόμοια τέχνη, καταλαμβάνουν τη δεύτερη θέση. Η γεωργία κατατάσσεται πρώτη εξαιτίας της δίκαιης φύσης της. Όλα τα πλάσματα λαμβάνουν εκ φύσεως την τροφή από τη μητέρα, έτσι και οι άνθρωποι τη λαμβάνουν από τη μητέρα γη.
Επιπρόσθετα, η γεωργία ωθεί προς τη γενναιότητα ۠ γιατί δεν αχρηστεύει τα σώματα, όπως οι ανελεύθερες τέχνες, αλλά τα κάνει ικανά να ζήσουν στην ύπαιθρο και να εργαστούν σκληρά ۠ επιπλέον, τους κάνει ριψοκίνδυνους απέναντι στους εχθρούς, γιατί οι αγρότες είναι οι μόνοι πολίτες των οποίων τα κτήματα βρίσκονται έξω από τα οχυρώματα.
Στην περίπτωση των ανθρώπων, γιατί το αρσενικό και το θηλυκό συνεργάζονται όχι μόνο για να εξασφαλίσουν την επιβίωση αλλά και την καλή ζωή. Και η τεκνοποίηση δεν είναι μόνο μια λειτουργία της φύσης, αλλά και για δικό τους όφελος ۠ γιατί όσα υποφέρουν οι γονείς για τα παιδιά τους όταν είναι ανήμπορα, τους τα ανταποδίδουν τα παιδιά, όταν αυτά έχουν τις δυνάμεις τους και οι γονείς βρίσκονται στα γηρατειά. Ο άντρας και η γυναίκα διακρίνονται μεταξύ τους από την κατοχή δυνατοτήτων που δεν εξυπηρετούν σε κάθε περίπτωση τα ίδια έργα, παρόλο που συνεισφέρουν στον ίδιο σκοπό. Η φύση έχει κάνει το ένα φύλο δυνατότερο και το άλλο ασθενέστερο, ώστε ο άνδρας με την ανδρεία του να μπορεί να αποκρούσει τους εχθρούς και η γυναίκα, εξαιτίας του φόβου της, να είναι πιο προσεκτική ۠ ο άνδρας να μπορεί να εξασφαλίζει προμήθειες έξω από το σπίτι και η γυναίκα να τα διαφυλάσσει μέσα στο σπίτι. Στο θέμα της εργασίας η γυναίκα είναι ικανή για στατική, καθιστική εργασία, αλλά αδύναμη για εξωτερικές εργασίες, ενώ ο άνδρας, αν και χειρότερος από αυτήν στις ήσυχες εργασίες, έχει πολλές δυνατότητες στις εξωτερικές ασχολίες.
Ο οικονόμος, νοικοκύρης, πρέπει να έχει τέσσερις ικανότητες σχετικά με την περιουσία. Πρέπει να έχει τη δυνατότητα να την αποκτά και να τη διαφυλάττει. Επιπρόσθετα, πρέπει να ξέρει να διαχειρίζεται τα υπάρχοντά του και να τα χρησιμοποιεί. Η οικία δεν πρέπει να μένει ποτέ αφύλαχτη, όπως ακριβώς και η πόλη, και όσα πρέπει να γίνουν να μην αναβάλλονται, είτε είναι μέρα είτε νύχτα. Η οικία πρέπει να είναι ευάερη το καλοκαίρι και ευήλια το χειμώνα. Αυτό θα εξασφαλιζόταν εάν η οικία ήταν προστατευμένη από το βοριά και δεν είχε το ίδιο πλάτος και μήκος. Για το εύχρηστο των σκευών ενδείκνυται η λακωνική μέθοδος, γιατί πρέπει το καθένα να βρίσκεται στη θέση του, ώστε να το βρίσκουμε αμέσως και να μην το ψάχνουμε.
Υπάρχουν τέσσερα κύρια είδη οικονομίας : η βασιλική, η σατραπική, η πολιτική και η ιδιωτική. Η βασιλική οικονομία ασχολείται με το νόμισμα, τις εξαγωγές, τις εισαγωγές και τις δαπάνες. Στη σατραπική οικονομία υπάρχουν έξι είδη εσόδων : από τη γη, από δικά τους προϊόντα της χώρας, από το εμπόριο, τους φόρους, τα κοπάδια και από άλλες πηγές. Το πιο σημαντικό έσοδο είναι αυτό που προέρχεται από την καλλιέργεια της γης. Στην οικονομία της πόλης, η κυριότερη πηγή εσόδων είναι τα εγχώρια προϊόντα, έπειτα έρχονται οι εμπορικές συναλλαγές και οι εργασιακές σχέσεις και τέλος, οι κάθε είδους καθημερινές συναλλαγές. Στην ιδιωτική οικονομία η κύρια πηγή εσόδων είναι η γη, δεύτερη οι καθημερινές ασχολίες και τρίτη ο τοκισμός. Ξέχωρα από όλα αυτά, υπάρχει ένα ζήτημα κοινό σε όλα τα είδη οικονομίας : οι δαπάνες δεν πρέπει να υπερβαίνουν τα έσοδα.-