alexmandis - Smoking

ΤΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ

Το κάπνισμα είναι μια από τις μεγαλύτερες ¨επιδημίες¨ της σύγχρονης εποχής, με τις στατιστικές για το μέλλον να είναι άκρως δυσοίωνες, κάνοντας λόγο ακόμα και για 1 δισεκατομμύριο θανάτους μέσα σε έναν αιώνα εξαιτίας του τσιγάρου. Στην Ελλάδα περίπου το 50 % καπνίζει και οι τάσεις είναι συνεχώς αυξητικές.
Ένας καπνιστής που κάνει ένα πακέτο την ημέρα αναμένεται να εμφανίσει προβλήματα υγείας σε 25 – 30 χρόνια από την έναρξη του καπνίσματος.
Εάν διακόψεις το κάπνισμα στα 30 έτη σου, μπορείς να ζήσεις το ίδιο με έναν μη καπνιστή ۠ εάν πάρεις την απόφαση στα 40 χρόνια σου, τότε το κάπνισμα θα σου στερήσει 1 χρόνο ζωής.
Το κάπνισμα, η κατάχρηση αλκοόλ, η ψηλή χοληστερόλη αίματος, η παχυσαρκία και η απουσία σωματικής άσκησης είναι οι συχνότεροι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο για ασθένειες και για πρόωρο θάνατο. Το κάπνισμα δεν είναι λειτουργία που έχει προβλέψει η φύση, αλλά συνήθεια που έχει επινοήσει ο άνθρωπος.

Ιστορία

Ο καπνός είναι ένα φυτό, που αρχικά φύτρωνε στην Αμερική. Είναι ένα εξαιρετικά θανατηφόρο φυτό, και είναι της ίδιας οικογένειας με την πατάτα, τη ντομάτα, τη μελιτζάνα, το πιπέρι, την πετούνια και το δηλητηριώδες νυχτολούλουδο. Όλα ανήκουν στην οικογένεια των φυτών Solanceae. Το γένος της Nicotiana περιλαμβάνει περίπου 100 είδη, από τα οποία μόνο δύο έχουν καλλιεργηθεί σε ευρεία κλίμακα, η Nicotiana Tabacam και η Nicotiana rustica. Από αυτά, η Nicotiana Tabacam είναι ο κυρίαρχος τύπος για παραγωγή τσιγάρων και καπνού. Το όνομά του το οφείλει στο Γάλλο πρεσβευτή Jean Nicot, ο οποίος τον εισήγαγε και τον διέδωσε στη Γαλλία το 1560.
Πιστεύεται ότι ο καπνός άρχισε να φυτρώνει στην Αμερική περίπου το 6000 π.Χ. Ήδη π.Χ. οι Ινδιάνοι της Αμερικής είχαν αρχίσει να χρησιμοποιούν τον καπνό σε θρησκευτικές και ιατρικές πρακτικές : σαν επικαλυπτικό πληγών και παυσίπονο, για συνομιλία με τα πνεύματα, πρόβλεψη του καιρού, ενίσχυση της γονιμότητας, για σύναψη ειρήνης ( η πίπα της ειρήνης ), κ.ά. Βέβαια, γρήγορα υπέστησαν τις εθιστικές ιδιότητές του, χωρίς όμως να έχουν συναίσθηση αυτού του γεγονότος. Οι Αιγύπτιοι έκαιγαν γλυκά χόρτα όταν θυσίαζαν στους θεούς τους. Στην αρχαία Ελλάδα από το 600 π.Χ. προσφερόταν λιβάνι στους βωμούς των θεών.
Στις 14 Φεβρουαρίου του 1942 προσφέρθηκε στο Χριστόφορο Κολόμβο, σα δώρο, αποξηραμένος καπνός από τους Ινδιάνους της Αμερικής, που συνάντησε στο σημερινό νησί San Salvador. Σύντομα οι ναύτες έφεραν τον καπνό στην Ευρώπη και το φυτό άρχισε να καλλιεργείται σε όλη την ήπειρο. Ο κύριος λόγος της καλλιεργητής προτίμησης του καπνού στην Ευρώπη ήταν οι υποτιθέμενες θεραπευτικές του ικανότητες. Οι Ευρωπαίοι πίστευαν ότι μπορούσε να θεραπεύσει σχεδόν τα πάντα, από κακοσμία μέχρι καρκίνο. Πρώτοι οι Ισπανοί μετέφεραν τον καπνό στην Ευρώπη το 1519. Στη Γαλλία μεταφέρθηκε το 1560 ۠ στην Ιταλία καλλιεργήθηκε το 1575 ۠ στην Ολλανδία καλλιεργήθηκε το 1615. Στην Ελλάδα μεταφέρθηκε στα τέλη του 16ου αιώνα.
Γύρω στο 1600 ο καπνός ήταν τόσο δημοφιλής, που χρησίμευε ως μέσο συναλλαγής, θεωρούμενος μάλιστα ισάξιος του χρυσού ή του αργύρου. Με το πέρασμα των χρόνων ολοένα και περισσότεροι επιστήμονες άρχισαν να κατανοούν την τοξικότητα του καπνού, καθώς και τις επικίνδυνες ιατρικές συνέπειές του. Το 1826 ανακαλύπτεται η καθαρή δομή της νικοτίνης. Σύντομα ακολουθεί το επιστημονικό συμπέρασμα ότι η νικοτίνη είναι ένα επικίνδυνο δηλητήριο. Το 1847 ιδρύεται η βρετανική διάσημη Phillip Morris, η οποία, το 1902, στήνει στη Νέα Υόρκη ένα καινούριο αρχηγείο για την προώθηση της αγοράς των τσιγάρων της, περιλαμβάνοντας τώρα και τη μάρκα Marlboro. Το 1913 η εταιρία R. J. Reynolds προώθησε στην αγορά μια νέα μάρκα τσιγάρων με την ονομασία Camel. Κατά τη δεκαετία του `50 όλο και περισσότερες αποδείξεις εμφανίζονται, επισημαίνοντας ότι το κάπνισμα συνδέεται με τον καρκίνο του πνεύμονα. Το 1965 οι τηλεοπτικές διαφημίσεις τσιγάρων διακόπτονται στον αέρα στη Μεγ. Βρετανία, και το 1971 στις Η.Π.Α.
Εξαιτίας της αρνητικής πίεσης για τον καπνό, οι μεγάλες εταιρίες καπνού αρχίζουν να ασχολούνται και με άλλα προϊόντα ( μπύρα, αλουμίνιο, τρόφιμα κ.ά.). Τα τσιγάρα πάντως παραμένουν τα δεύτερα πιο πολυδιαφημιζόμενα προϊόντα μετά τα αυτοκίνητα. Κατά τη δεκαετία του `80 υπήρξαν πολλές μηνύσεις εναντίον της βιομηχανίας του καπνού εξαιτίας των ζημιογόνων αποτελεσμάτων των προϊόντων της. Το κάπνισμα γίνεται ¨ πολιτικά μη ορθό ¨ και απαγορεύεται σε πολλούς δημόσιους χώρους. Το 1982 ανακοινώνεται ότι και το παθητικό κάπνισμα μπορεί να προκαλέσει καρκίνο του πνεύμονα. Το 1985 ο καρκίνος του πνεύμονα γίνεται ο νούμερο ένα κίνδυνος για τις γυναίκες, ξεπερνώντας τον καρκίνο του μαστού.
Κάθε χρόνο το κάπνισμα σκοτώνει 4,2 εκατομμύρια ανθρώπους σε ολόκληρο τον κόσμο ( κάθε 10 δευτερόλεπτα προκαλεί κι ένα θύμα ). Στις Η.Π.Α. καταγράφονται 434.000 θάνατοι ετησίως, δηλ. 1200 την ημέρα ή 50 την ώρα. Το κάπνισμα συνεχίζει να παραμένει η μεγαλύτερη σήμερα νομιμοποιημένη παγκόσμια απειλή για την υγεία.

Το κάπνισμα προκαλεί οξεία και χρόνια προβλήματα στους μηχανισμούς της στύσης. Οι πιθανότητες κάποιου καπνιστή να αναπτύξει καρκίνο του λάρυγγα αυξάνονται όχι μόνο από το πόσο καπνίζει, αλλά και από τη συνολική χρονική διάρκεια για την οποία καπνίζει. Σε άτομα που σταματούν το κάπνισμα, η χρόνια ουλίτιδα μπορεί να υποχωρήσει ۠ έτσι, μειώνεται ο κίνδυνος απώλειας των δοντιών τους. Πρέπει να γνωρίζουμε ότι το κάπνισμα δεν είναι μόνο αιτία πρόωρου θανάτου λόγω καρκίνου πνευμόνων, γλώσσας, λάρυγγα, ουροδόχου κύστης και καρδιακής προσβολής.
Η διακοπή του καπνίσματος είναι δύσκολη υπόθεση, λόγω του εθισμού που προκαλεί η νικοτίνη, η οποία είναι πιο εθιστική και από την ηρωίνη και από την κοκαΐνη. Εκτός από τη νικοτίνη, ο καπνός περιέχει και άλλες ουσίες, οι οποίες είναι υπεύθυνες για τις καταστρεπτικές συνέπειές του πάνω στον οργανισμό. Από αυτές οι πιο βλαβερές είναι το μονοξείδιο του άνθρακα και η πίσσα. Το μονοξείδιο του άνθρακα είναι η ίδια δηλητηριώδης ουσία που εκπέμπεται από τα καυσαέρια των αυτοκινήτων. Ενώ η νικοτίνη κάνει την καρδιά να χτυπά πιο γρήγορα, το μονοξείδιο του άνθρακα της στερεί το έξτρα οξυγόνο που χρειάζεται. Η αναπνοή γίνεται πιο γρήγορη και η θερμοκρασία του σώματος πέφτει κατά δύο δέκατα. Αυτή η ¨ κόντρα ¨ γίνεται αιτία για πολλών ειδών καρκίνους, και για πολλές καρδιαγγειακές και αναπνευστικές παθήσεις.

Καπνός και περιβάλλον

Από την καλλιέργεια του καπνού μέχρι το πέταμα των αποτσίγαρων και των πακέτων, ολόκληρος ο κύκλος του τσιγάρου επιφέρει βαρύ πλήγμα στο περιβάλλον. Αυτό συζητιέται ελάχιστα, γιατί οι οικολογικές επιπτώσεις του καπνού επισκιάζονται από τα καταστροφικά αποτελέσματά του στην ανθρώπινη υγεία.

Επιπτώσεις από την καλλιέργεια του καπνού :

I. Για την καλλιέργεια του καπνού χρησιμοποιούνται τεράστιες ποσότητες λιπασμάτων και εντομοκτόνων, οι οποίες καταλήγουν στο χώμα και από `κει στα ποτάμια και στην τροφική αλυσίδα.
II. Ο καπνός εξαντλεί υπερβολικά τα θρεπτικά συστατικά του εδάφους και αυτό με τη σειρά του προκαλεί τη διάβρωση του εδάφους ( ειδικά σε λοφώδεις εκτάσεις ).
III. Ο καπνός απαιτεί πάρα πολύ νερό, με αποτέλεσμα αυτό να εξαντλείται.
IV. Καταστρέφονται τα δάση : μετά τη σοδειά τα φύλλα του καπνού χρειάζονται στέγνωμα, το οποίο γίνεται με την καύση ξύλου για τη δημιουργία θερμού αέρα. Περίπου 2 εκατομμύρια στρέμματα δάσους καταστρέφονται κάθε χρόνο γι` αυτό το σκοπό! Χρειάζονται 20 κυβικά μέτρα ξύλου για το στέγνωμα κάθε τόννου καπνού. Επιπλέον, η καύση ξύλου απελευθερώνει διοξείδιο του άνθρακα, το οποίο συμβάλλει στην παγκόσμια θέρμανση
V. Αντίκτυπος στην παραγωγή τροφής : η καλλιέργεια του καπνού σημαίνει ότι λιγότερα εδάφη είναι διαθέσιμα για την καλλιέργεια τροφής. Εκτιμάται ότι 20 εκατομμύρια άνθρωποι θα μπορούσαν να τραφούν αν, αντί του καπνού, καλλιεργούνταν δημητριακά ή άλλα φυτά.

Επιπτώσεις από την παραγωγή τσιγάρων :

I. Το 1995 η παγκόσμια καπνοβιομηχανία παρήγαγε 2.262 εκατομμύρια κιλά βιομηχανικών αποβλήτων και 209 εκατομμύρια κιλά χημικών αποβλήτων
II. Εκτεταμένη χρήση χαρτιού : το περιτύλιγμα, η συσκευασία και η διαφήμιση καταστρέφουν περαιτέρω τα δάση. Χρειάζονται 4 μετρικοί τόννοι ξυλείας από ένα δάσος για να γίνει ένας μετρικός τόννος χαρτιού.

Σοβαρές ασθένειες που προκαλούνται από το κάπνισμα :

1. καρκίνος του πνεύμονα
2. διάφορες μορφές καρκίνου
3. βρογχίτιδα
4. άσθμα
5. πνευμονία
6. φυματίωση
7. εμφράγματα
8. εγκεφαλικά
9. έλκος

Άλλες βλαβερές συνέπειες του καπνίσματος στον ανθρώπινο οργανισμό :

1. μείωση της αίσθησης της όσφρησης
2. μείωση της γεύσης
3. μείωση της σωματικής ευεξίας
4. μειωμένη ελαστικότητα
5. μειωμένη λάμψη του δέρματος
6. κιτρίνισμα των δοντιών
7. ελάττωση της πνευματικής διαύγειας
8. επιρροή στη γονιμότητα
9. ροπή προς τα ναρκωτικά

Συμπτώματα στερητικού συνδρόμου :

Η νικοτίνη είναι εξαρτησιογόνος ουσία. Για το λόγο αυτό, όταν κόβει κανείς το τσιγάρο, πιθανόν να παρουσιάσει συμπτώματα στερητικού συνδρόμου. Τα συμπτώματα αυτά διαρκούν 7 – 10 μέρες και μπορούν να αντιμετωπιστούν. Εάν γνωρίζεις τι σε περιμένει, μπορείς να προετοιμαστείς κατάλληλα για να κόψεις το τσιγάρο μια και καλή.
• Αλλαγή συμπεριφοράς : Αν αισθάνεστε ευερέθιστος, θυμωμένος, αγχωμένος ή απογοητευμένος, αυτό μπορεί να οφείλεται στο γεγονός ότι το σώμα σας έχει συνηθίσει στην « ευεξία » που του προκαλεί η νικοτίνη. Οι ασκήσεις χαλάρωσης μπορεί να αποδειχθούν αποτελεσματικές.
• Προβλήματα ύπνου : Χωρίς τη νικοτίνη, ο οργανισμός δεν είναι σε θέση να μεταβολίσει σωστά την καφεΐνη. Προσπαθήστε να μειώσετε την κατανάλωση καφεΐνης κατά το ήμισυ ۠ με τον τρόπο αυτό θα αισθανθείτε πως υποχωρεί και το τρέμουλο που προκαλεί η καφεΐνη.
• Προβλήματα δυσκοιλιότητας : Η νικοτίνη διεγείρει τη λειτουργία του εντέρου. Κόβοντας το τσιγάρο, πιθανόν να αντιμετωπίσετε προσωρινά προβλήματα δυσκοιλιότητας. Προσπαθήστε να τρώτε φρούτα και κάντε υπομονή, θα περάσει.
• Προβλήματα βήχα : Όταν κόβετε το τσιγάρο, οι πνεύμονες σταδιακά καθαρίζουν και επανέρχονται στην υγιή τους κατάσταση. Πιθανόν να αρχίσετε να βήχετε με μεγαλύτερη συχνότητα. Τρώτε καραμελάκια για το βήχα ή πίνετε νερό για να μαλακώσει ο λαιμός.
• Επιθυμία να βάλω κάτι στο στόμα : Κάντε σωστές και υγιείς επιλογές ۠ αντί για γλυκά και καραμέλες, μασήστε τσίχλα χωρίς ζάχαρη ή φάτε καρότα, πίνετε νερό ή παίρνετε βαθιές αναπνοές ۠ όλα αυτά βοηθούν.
• Ανάγκη για τσιγάρο : Όταν αισθάνεστε την ανάγκη να καπνίσετε, κάντε κάτι άλλο για να το ξεχάσετε. Πηγαίνετε μια βόλτα ή βουρτσίστε τα δόντια σας. Πρόκειται για παροδική επιθυμία ۠ θα περάσει σε μερικά λεπτά.
Και μην ξεχνάτε : Όλα αυτά τα συμπτώματα είναι προσωρινά και αποτελούν ένδειξη ότι η διαδικασία απεξάρτησης έχει δρομολογηθεί.

Κόψε το κάπνισμα τώρα και κέρδισε χρόνο ζωής :

Μέσα σε 20 λεπτά : Η αρτηριακή πίεση, ο καρδιακός παλμός και η θερμοκρασία των άκρων επανέρχονται στα φυσιολογικά επίπεδα
8 ώρες : Τα επίπεδα μονοξειδίου του άνθρακα και οξυγόνου στο αίμα επανέρχονται στα φυσιολογικά επίπεδα
12 ώρες : Ο οργανισμός ξεκινά τη διαδικασία αυτοεπούλωσης
24 ώρες : Ο άμεσος κίνδυνος καρδιακού επεισοδίου ( εξαιτίας αυξημένης αρτηριακής πίεσης που οφείλεται στο κάπνισμα ) αρχίζει να μειώνεται σημαντικά
48 ώρες : Οι αισθήσεις της γεύσης και της όσφρησης αρχίζουν να βελτιώνονται
1 μήνας : Η ροή του αίματος αρχίζει να αποκαθίσταται και αυξάνονται οι πιθανότητες να έχεις περισσότερες και καλύτερες στύσεις
2 εβδομάδες έως 3 μήνες : Η κυκλοφορία βελτιώνεται, η βάδιση γίνεται ευκολότερη και η αναπνευστική λειτουργία αυξάνεται κατά 30%
3 έως 9 μήνες : Ο βήχας, η ρινική συμφόρηση και η δύσπνοια μειώνονται. Στους πνεύμονές σου αυξάνεται η ικανότητα καθαρισμού της βλέννας και μειώνεται ο κίνδυνος λοιμώξεων. Αυξάνονται τα συνολικά αποθέματα ενέργειας του οργανισμού
1 χρόνος : Ο κίνδυνος στεφανιαίας καρδιοπάθειας πέφτει στο μισό σε σύγκριση με εκείνον που αντιμετωπίζει ένας καπνιστής
5 χρόνια : Ο κίνδυνος καρδιακού επεισοδίου μειώνεται κατά 50% σε σύγκριση με εκείνον ενός καπνιστή. Ο κίνδυνος εγκεφαλικού επεισοδίου εξισώνεται με εκείνον που αντιμετωπίζει ένας μη καπνιστής. Ακόμη, ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνων του στόματος, του λαιμού και του οισοφάγου πέφτει στο μισό σε σύγκριση με εκείνον ενός καπνιστή
10 χρόνια : Ο κίνδυνος για καρκίνο του πνεύμονα εξισώνεται με εκείνον ενός μη καπνιστή
15 χρόνια : Ο κίνδυνος στεφανιαίας καρδιοπάθειας εξισώνεται με εκείνον ενός μη καπνιστή
20 χρόνια : Εάν ήσουν καπνιστής του ενός πακέτου την ημέρα, θα γλιτώσεις περίπου 22.000€ σε αυτό το διάστημα.

Οφέλη από τη διακοπή του καπνίσματος :

1. Καλύτερη υγεία ( υγιείς πνεύμονες, καλύτερη φυσική κατάσταση, καλύτερες επιδόσεις, αύξηση της αντοχής, ανθεκτική καρδιά κ.λπ. )
2. Μακροζωία
3. Οικονομία
4. Καθαρά χέρια και καθαρή αναπνοή
5. Άσπρα δόντια με γερά ούλα
6. Φυσιολογική γεύση και όσφρηση
7. Καλύτερη διατροφή

Aποτοξίνωση

Ακολούθησε τα παρακάτω βήματα για να απαλύνεις τη δύσκολη περίοδο :

1. Θέσε μια ημερομηνία : διάλεξε μια μέρα που θα είναι και η πρώτη χωρίς τσιγάρο
2. Δραστηριοποιήσου : ξεκίνα γυμναστική ۠ η άσκηση σε βοηθάει να χαλαρώσεις, σου ανεβάζει το ηθικό και λειτουργεί ως φυσικό ``καθαρκτικό`` του οργανισμού σου
3. Σκέψου θετικά : η απεξάρτηση δεν είναι ευχάριστη διαδικασία – θα γίνεις ευέξαπτος και πιθανόν να εμφανίσεις προβλήματα συγκέντρωσης. Βέβαια, αυτά τα συμπτώματα θα κρατήσουν λίγο. Ξεκίνα μια νέα δραστηριότητα, βρες ένα καινούργιο ενδιαφέρον
4. Πίνε πολλά υγρά : έχε πάντοτε δίπλα σου ένα ποτήρι νερό ή χυμό και πίνε μικρές γουλιές συνεχώς
5. Άδραξε τη μέρα : κάθε μέρα που περνά χωρίς τσιγάρο είναι άλλη μια μάχη που κέρδισες και, συγχρόνως, φέρνει καλά νέα για την υγεία σου.

ροφήματα και φαγητά που κάνουν λιγότερο ευχάριστη τη γεύση του τσιγάρου : νερό, χυμοί, γάλα, τυρί, φρούτα, λαχανικά

Άλλα 6 βήματα για να κόψεις το τσιγάρο :

1. Βρες ισχυρό κίνητρο : Θα προστατέψεις την υγεία σου, θα προστατέψεις την υγεία των δικών σου ανθρώπων ( παθητικό κάπνισμα ), θα βελτιώσεις την εμφάνισή σου ( γήρανση δέρματος, κίτρινα δόντια, δυσάρεστη αναπνοή κ.ά.), θα εξοικονομήσεις χρήματα.
2. Καθόρισε συγκεκριμένη ημερομηνία : Επέλεξε κάποια ``συμβολικά φορτισμένη`` ημερομηνία, όπως την Πρωτοχρονιά, τα γενέθλιά σου ή τη γιορτή σου. Μην προσπαθήσεις να κόψεις το τσιγάρο σε μια περίοδο που έχεις άγχος. Κάνε το μια Κυριακή, όταν δε θα δουλεύεις.
3. Κράτησε ημερολόγιο : Με ένα σημειωματάριο στο χέρι, κατέγραψε ποιες στιγμές της ημέρας έχεις περισσότερο ανάγκη από ένα τσιγάρο, π.χ. με τον πρωινό καφέ ή με ποτό το βράδυ κ.λπ. Σταδιακά, άρχισε να αλλάζεις τις καθημερινές σου συνήθειες, αντικαθιστώντας π.χ. στο πρωινό σου τον καφέ με τσάι. Περιόρισε τον καφέ και το αλκοόλ.
4. Ανέβαλε το : Τη στιγμή που θέλεις να καπνίσεις, αποφάσισε να το αποβάλλεις για 3`, μετά τα 3` κάνε τα 6` ۠ σιγά σιγά θα διαπιστώσεις ότι η αναβολή είναι η αρχή της διακοπής του καπνίσματος. Πιες ένα ποτήρι νερό.
5. Ενημερώστε τους δικούς σας : Η στήριξη από τον κοινωνικό περίγυρο ( γονείς, αδέλφια, φίλοι κ.ά.) παίζει σημαντικό ρόλο. Συζήτησε με κάποιον γνωστό σου πρώην καπνιστή τις δυσκολίες που αντιμετώπισε μέχρι να απαλλαγεί από το κάπνισμα.
6. Κόψε το ``μαχαίρι`` : Ξεκίνησε ένα καινούργιο χόμπι που θα γεμίσει τη μέρα σου.
7. Δείξε αποφασιστικότητα : Δείξε αποφασιστικότητα τις πρώτες μέρες ۠ η ανάγκη για κάπνισμα μειώνεται με την πάροδο του χρόνου.

Η αποφυγή της κακιάς συνήθειας, μας βοηθάει :

• Να είμαστε ο εαυτός μας, χωρίς να ψάχνουμε αμήχανα τα τσιγάρα μας για να διώξουμε το άγχος
• Να είμαστε ελεύθεροι, σε μια καθημερινότητα όπου γύρω μας χτίζονται παντού ¨φυλακές¨ και ¨παγίδες¨
• Να κινούμαστε παντού και όχι μόνο σε θέσεις όπου ¨ επιτρέπεται το κάπνισμα ¨
• Να διαχειριζόμαστε τα προβλήματά μας, βρίσκοντας λύσεις, χωρίς να χανόμαστε σε σύννεφα καπνού και ποταμούς ποτού, και σε δρόμους αυτολύπησης.

Λοιπόν, τσιγάρο ή ελευθερία;